Yaşı 90’a dayanmış, tıp alanındaki buluşları sayesinde dünya tıp literatürüne geçmiş en önemli bilim adamlarından biri Prof. Yaşargil. Dünyaca ünlü Türk tıp doktoru Yaşargil aslında bir nöroşirüji uzmanı. Mikro cerrahinin nöroşirüji alanında kullanılabilirliğini keşfetti. Epilepsi ve beyin tümörlerinin tedavisi için yeni yöntemler buldu. Nöroşirüji alanında yüzyılın en büyük gelişmelerine imzasını attı.
6 Temmuz 1925’te Diyarbakır’ın Lice ilçesinde dünyaya gelen Yaşargil, lise eğitimini Ankara’da tamamladıktan sonra Ankara Üniversitesi’ne girdi. 1944 yılında Almanya’ya giderek Friedrich Schiller Üniversitesi’nde çalışmalarını sürdürdü.
İkinci Dünya Savaşı’nın etkileri yüzünden 1945 yılında buradan ayrılarak İsviçre’deki Basel Üniversitesi’ne girdi. 1950 yılında bu üniversitede doktora eğitimini tamamladı. Bir süre Bern Üniversitesi’nin psikiyatri bölümünde görev aldıktan sonra nöroşirüji alanına yöneldi. Beyin anatomisi ve genel cerrahi alanında çalışmalar sürdüren Yaşargil, 1953 yılında Basel Üniversitesi’nin nöroşirüji bölümünde görev almaya başladı.
1957 ve 1965 yılları arasında Zürih’teki üniversite hastanesinde çalışmalarını sürdürdü. 1965 yılında yardımcı profesör olan Yaşargil, 1965 ve 1967 yılları arasında, Amerika Birleşik Devletleri’nin Burlington kentindeki Vermont Üniversitesi’nin Nöroşirüji Bölümü’nde, Profesör Peardon Donaghy ile birlikte mikrovasküler cerrahi alanında çalışmalar yürüttü. Buradaki çalışmalarını tamamlayan Yaşargil, Zürih’e döndü ve 30 Ekim 1967’de, dünya tıp tarihinde cerrahi mikroskop kullanarak ilk kez beyin bypass ameliyatını gerçekleştirdi. Bu başarısı ile nöroşirüji dünyasında kendinden bahsettirmeye başlayan Yaşargil, cerrahi alanında kullanılan ekipmanları yetersiz bularak, bu alanda yeni arayışlar içine girdi.
Bu yönde yaptığı çalışmalar sonunda cerrahi alanına yüzer mikroskop ve anjiyografi gibi önemli keşiflerde bulundu.
Beyin ameliyatlarında kullandığı mikroskop, anevrizmaların giderilmesinde çok önemli bir rol alarak bu alanda çığır açtı. 1973 yılında profesörlük ünvanını kazandı ve Zürih Üniversite’si Nöroşirüji Bölümü’nün bölüm başkanlığına getirildi.
Harvey Cushing ile beraber 20. yüzyılın en önemli nöroşirüji uzmanı olarak nitelenen Yaşargil, kendisinden sonra gelen üç nesle bu alanla ilgili çok önemli bilgiler aktardı. Amerikan Beyin Cerrahları Birliği tarafından “yüzyılın adamı” seçilen Yaşargil’e göre zihinsel tembellik, alkol ve sigara beynin en büyük düşmanları. Bu yüzden beyni sağlıklı tutmak için her konuda kitap, dergi, gazete ne varsa okunmasını tavsiye ediyor. Buna rağmen Yaşargil, beyin hakkında bildiklerimizin sadece incir çekirdeği mesabesinde olduğunu söylüyor.
Yaşargil, bir zamanlar Clinton’ın valilik yaptığı Arkansas’ta görevini sürdürüyor. ‘Arkansas’ın neyi meşhurdur?’ sorusuna hâlâ ‘Clinton, kedi balığı ve Yaşargil’ cevabı veriliyor. 30’dan fazla uluslararası ödülün sahibi olan Prof. Dr. Mahmut Gazi Yaşargil, bugün nöroşirüji alanındaki bütün tedavi yöntemlerini kökten değiştirmiş çığır açıcı bir bilim adamımızdır.
Yaşargil, 30 Ekim 1967’de dünya tıp tarihinde cerrahi mikroskop kullanarak ilk kez beyin bypass ameliyatını gerçekleştirmiştir.
